به عنوان یک اصل پذیرفته شده، کیفیت فراگیر محصول، زمینه ساز جلب رضایت مشتریان و عامل پایه در حصول رضایت سایر ذینفعان یک سازمان برای رقابت پذیری و دستیابی به موفقیت پایدار و اساساً در زمره مسائل زیربنایی کشور است. بنابراین در دنیای رقابتی امروز باید خود را با ساز و کارهای رقابت پذیری در حال و آینده تجهیز نماییم و اصول نوین مدیریت و قواعد حضور در بازارهای جهانی را بیاموزیم و به اجرا درآوریم.
مهمترین این اصول رعایت کیفیت در تمامی ابعاد آن، اجرا و استقرار ابزارها و سیستمهای مدیریت کیفیت، الگوبرداری و استفاده از روشهای سنجش و اندازه گیری معیارهای موفقیت است. جایزه ملی کیفیت ایران در وقع ابزاری است برای اندازه گیری این معیارها و در کنار آن وسیله ای برای ایجاد رقابت سالم و علمی در میان سازمان ها اعم از دولتی و خصوصی، تولیدی و خدماتی و نمادی است برای ارج نهادن به زحمات مدیران، کارشناسان و محققان و کارکنانی که به کیفیت بها داده و با خلاقیت و نوآوری در تولید محصول یا ارائه خدمات ناب به عنوان فلسفه وجودی سازمان ها، به دنبال تأمین انتظارات مشتریان و کسب رضایت آنها هستند.
مدل ارزیابی ملی کیفیت ایران (INQA)، دارای ۷معیار از رهبری و مدیریت تا فرآیندها، کارکنان و منابع میباشد که بر دو اصل “یادگیری” و “خلاقیت و نوآوری” با محوریت “رهبری و مدیریت” استوار است. براساس آن سازمانها باید خود را در حوزه توانمندسازها و نتایج بر مبنای مدل ارزیابی ملی کیفیت ایران، ارزیابی نموده و نتایج بهدستآمده را بهصورت اظهارنامه به دبیرخانه جایزه ملی کیفیت ایران ارائه می نمایند که این اظهارنامه در نهایت در بازدید حضوری از سازمان ها توسط ارزیابان مورد بررسی قرار می گیرد.